35. Algemene belevenissen deel 1: het sanitair en de schoonmaak op OK en thuis

Er zijn veel overeenkomsten, maar natuurlijk nog veel meer verschillen in het leven en werken in Tanzania. En het is vooral leuk om de verschillen tegen het licht te houden.

Allereerst kleedkamers en sanitair, ook dat in ons huis.

De mannen en vrouwen kleedkamers bij de OK zijn klein, maar hebben lockertjes voor eigen personeel en er hangen kapstokken waar de gasten hun spullen kwijt kunnen. En er zit de deur naar douche en toilet. Het toilet is van het type hurk, met een niet-functionerende stortbak. Gelukkig zit ernaast de douche, met een kraantje en een plastic bak. De routine is dus: kraantje boven de bak opendraaien, behoefte doen (hopelijk is de rol WC papier niet op – de eerste dag miste ik het tasje van Dr. Anne Morrison, die altijd een reserverol aan de kapstok had hangen) en vervolgens met de volgelopen bak doorspoelen. Het toilet in ons huis heeft (nog steeds) geen WC-bril. Maar die is een verademing t.o.v die op de OK. Maar het functioneert.

Natasja was bij de eerste aanblik toch wel een beetje verschoten was van het sanitair. Dat vertelde ze me pas later, toen we het over het toilet op de OK hadden. Achteraf kon ik mijn eigen eerste reactie ook weer herinneren op de badkamer in het huis, maar nu was het gewoon vertrouwd. De bakken om heet en koud water te mengen, het kannetje om mee over je heen te gieten, en natuurlijk die sifon die (nog steeds) lekt. Er staat nu een soort roze speelgoedemmer onder, die ik  af en toe gebruik om het toilet mee door te spoelen. ’s Morgens tussen half 7 en 7 uur is het natuurlijk spitsuur in de badkamer. Hij heeft geen slot, maar deur dicht betekent: bezet! Zodra je de deur weer hoort, gaat de volgende erin. De stortbak vult zich minder snel dan dat wij ons opfrissen, dus dan is zo’n reservebak met water weleens handig.

Op de afdelingen in het ziekenhuis is het juist rustig. Na de overdracht gaan de lokale dokters terug naar hun huizen voor ontbijt (chai = thee, wordt dat meestal genoemd). In het begin verbaasde ik me daarover, maar eigenlijk is het best slim. Tussen 8 en 9 uur worden de afdelingen schoongemaakt. Eerst wordt alles geveegd, daarna worden de vloeren gemopt met water en zeep en vervolgens met een trekker droog getrokken. Pas als de vloer droog is mag je weer naar binnen. Niet handig om visite te lopen dus. Alleen wij Mzungu (blanken) dokters lopen daar tussendoor, omdat we voor 9 uur de patiënten proberen te zien, voor we gaan opereren.

Stromend water op de afdelingen is nog niet functioneel. Op de verloskamer is er één kraan die werkt, en op de afdelingen staan de tonnen met kraan. Op de OK zijn 2 wasbakken met ieder 2 kranen om te wassen voor de operatie.  Het reservoir staat op het dak. Vorige week hadden we zoveel ingrepen gedaan en zoveel water gebruikt dat het water op was. Het wordt dan vanuit een ander reservoir omhoog gepompt. Een uurtje later kunnen we dan weer aan de slag. Ook thuis is al 2 keer het water op geweest. Gelukkig heeft Nelia een grote bak met reservewater in de badkamer staan, zodat we ons kunnen opfrissen en de toilet kunnen doorspoelen.

Aan de “vuile” kant op de OK, waar alle instrumenten gespoeld worden, is er een grappig fenomeen. Er zijn 2 wasbakken met een kraan, die via een soort T-vormige buis aan elkaar zitten. Als je de ene kraan open draait, geeft de andere nauwelijks meer water, ontdekte ik vandaag. Samahani (het spijt me).