Crisis ...

Maandagmorgen. Ik zit bij de dames van het Centrale Planbureau, waar de planning van alle operaties in het Slingeland Ziekenhuis wordt gedaan. De Corona-uitbraak heeft Nederland en Europa in zijn greep. Alle ziekenhuizen moeten hun geplande zorg reduceren om de te verwachten piek in de Corona-uitbraak de komende weken op te vangen. In het weekend zijn verschillende afdelingen omgebouwd om de patiënten geïsoleerd te kunnen opvangen zonder dat ze met de niet-besmette patiënten in contact komen. De uitslaapkamer is omgebouwd tot "Corona-IC" omdat Corona-patiënten zware zorg en langdurige beademing nodig hebben, maar ze mogen niet bij de overige intensive care patiënten liggen. De voorbereiding van de operatiekamers is weer voorbereiding en uitslaapkamer tegelijk, net als voor de verbouwing. We moeten zuinig zijn met de beschermende middelen zoals mondmaskers.

We moeten dus kiezen. Welke operatie kan doorgaan en welke niet. In overleg met de specialisten wordt gekeken wie medisch gezien moet doorgaan en wie kan wachten. Belangrijkste richtlijn is dat mensen geen blijvende schade oplopen wanneer de ingreep wordt uitgesteld. 

Ondertussen staat de telefoon roodgloeiend. Patiënten die op het journaal hebben gezien dat operaties worden afgezegd, proberen duidelijkheid te krijgen of ze wel of niet geholpen gaan worden. Sommigen bellen zelf af: ze willen geen risico lopen. 

De lijnen raken overbelast en we kunnen nauwelijks meer naar “buiten” bellen via de ziekenhuistelefoons. Dus schakelen we over op onze eigen telefoons om de patiënten op de hoogte te brengen. Ondanks de teleurstelling dat hun ingreep niet kan doorgaan reageert vrijwel iedereen begripvol. En ze wensen ons succes en sterkte in deze crisistijd. 

De mensen weten: als de uitbraak voorbij is, dan komen we weer aan de beurt. 

Op het zuidelijk halfrond zitten Erik, Jiska en Malouk op de poli voor vergelijkbare keuzes. Het team is slechts 2 weken in Sengerema, dus er kan maar een beperkt aantal ingrepen worden in gepland. En nu is er zelfs maar 1 chirurg, dus wordt het nog meer wikken en wegen. Verwijderen we 1 schildklier of corrigeren we in diezelfde tijd bij 2 of 3 kinderen de klompvoetjes? Wie gaat door voor operatie, en wie gaat onverrichter zake terug naar huis? 

De patiënten  hebben uren of soms dagen gereisd om gezien te worden en hopelijk ook geholpen te worden. Je gunt het ze allemaal. Maar de tijd en de middelen zijn beperkt. 

Het grote verschil is: in Tanzania is het altijd zo. Elke dag moeten de artsen daar kiezen omdat er niet voor iedereen plaats is op het operatieprogramma. Of omdat er geen materialen of geneesmiddelen zijn om de betreffende ingreep uit te voeren. Sommige patiënten komen nooit meer aan de beurt. Uitstel betekent hier vaak afstel. 

Kritiek zieke patiënten kunnen maar beperkt worden geholpen. Beademing is buiten de operatiekamer niet mogelijk. Middelen om de bloeddruk op te stuwen zijn er niet. Zuurstof wordt gegeven met een eenvoudig zuurstofconcentratie apparaat. Zo een die mijn vader ook thuis had staan de laatste dagen. In Sengerema staan er 2 op de IC. Door de slangen te splitten met een Y-stuk kun je 2x zoveel patiënten zuurstof geven. Vier dus. Als er meer zuurstof nodig hebben moeten de artsen kiezen wie wel en wie niet krijgt. zolang patiënten zich niet benauwd voelen wordt daarom ook geen meting gedaan. Je kunt het toch niet oplossen. 

In Tanzania is het elke dag crisis...