2017-25 Jumanne – dinsdag

’s morgens na het ontbijt dronken Erik en ik een kop koffie op de veranda. Nog heerlijk koel in de ochtendzon. Iedereen was weer fit-for-duty. De meiden gingen visite lopen terwijl ik onze eerste schildklierpatiënt van vorige week op de “uitslaapkamer” hielp. Hij had, niet verrassend na zo’n lange operatie onder niet-optimaal-steriele omstandigheden, een wondinfectie ontwikkeld. Samen met Elisabeth opende ik de wond en spoelde tot het schoon was. Mama Safi doet de rest.

Daarna volgden 2 schildklieroperaties met Shelembi als assisterende en Jiske als instrumenterende. De eerste set was een soort speciale schildklierset, maar er lagen ook veel instrumenten op die we helemaal niet nodig hadden. Jiske maakte meteen van de gelegenheid gebruik om de set uit te zoeken en te fotograferen. Printen en plastificeren, dan weet voortaan iedereen wat er in zit. Voor de tweede operatie kregen we een echt Afrikaans setje. Geen scherpe haken, dus dan maar klemmen om de spierlaag op te houden. Geen ronde haken maar een buikwandhaak. De achterkant had een smalle ronding en was als ronde haak te gebruiken. Qua chirurgische pincetten was de keus tussen heel groot of heel klein. En in plaats van een mooie prepareerklem met een fraai geronde punt, kreeg ik een “gewoon” klein klemmetje met minder ronding. Goed voor ons improvisatievermogen.

De eerste patiënte was een novice van het klooster waar zr MJ ook deel van uit maakt. Een collega-non zat buiten op het bankje, maar halverwege de operatie kwam er een hand door de OK-deur met een telefoon erin. Fimbo knipte een paar plaatjes van de vergrote schildklier die intussen in de wond lag, en de telefoon ging weer terug. En natuurlijk werd na afloop van de ingreep het verwijderde preparaat geshowd. ’s Lands wijs, ’s lands eer.

Tussen de ingrepen door waren er nog wat mensen komen aanwaaien. Twee zusters die dachten ook een struma te hebben. Bij de ene was helemaal niets te voelen. De andere had een lichte vergroting. Beide kregen jodiumtabletten voorgeschreven om de schildklier klein te houden.
Tussen de middag kwam Heleen een beetje verbolgen de koffiekamer binnen. Ondanks aandringen van ons had Ibrahim nog steeds alleen maar thee gedronken. Het kind moest gewoon eten om aan te kunnen sterken. Hilde vertelde dat de zusters op de afdeling dat soms tegen houden omdat ze denken dat het niet goed is als iemand nog niet helemaal fit is. Zeker na een darmoperatie zijn ze hier bang om te starten met voeden. ERAS (early recovery after surgery, een programma waarbij mensen de dag na darmoperaties uit bed gehaald worden en normaal eten krijgen) is hier nog niet doorgedrongen. Maar ja, het heeft ook in Nederland jaren geduurd eer alle neuzen dezelfde kant op stonden.

Gewapend met een banaan van onze lunchtafel liep Heleen terug. Ibrahim vrat zowat zijn vingers erbij op. Ze liet een extra banaan achter en legde nogmaals uit dat ongeacht wie er ook wat zei, Ibrahim gewoon moest eten. Morgen weer controleren.

De laatste patiënt was een jongen van 15 met botontsteking. Erik bekeek de foto en twijfelde. Na nog een keer goed uitvragen en onderzoeken vond hij het meer passen bij een bottumor. Nu niet uikrabben dus. Er moet eerst weefselonderzoek gedaan worden en dan moet hij waarschijnlijk zijn been missen. Zuster Marie José zou er zorg voor dragen.  

We waren dus vroeg klaar. Het is sowieso rustiger dan andere jaren. Marie José denkt dat het door de slechte economie komt. Mensen hebben weinig geld en moeten wel het normale bedrag aan het ziekenhuis afrekenen voor de ingrepen en zorg. Want hoewel wij als team het om niet doen, en de overuren van het OK-personeel door de Stichting Vrienden van Sengerema Hospital worden betaald, maakt het ziekenhuis natuurlijk nog steeds kosten. En gezien de huidige nijpende financiële toestand moeten patiënten daarom toch de normale ziekenhuiskosten betalen. Alleen wanneer ze echt niet kunnen betalen is er een armenfonds van het ziekenhuis dat inspringt.

Ik maakte van de gelegenheid gebruik om Edwin te bellen bij het kantoor van zuster MJ. Even bijkletsen. Nog maar een paar dagen, dan zijn we al weer terug…

Daarna liepen Heleen en ik naar de markt voor boodschappen voor het ontbijt. Heleen wilde ook kijken voor kitenge’s (omslagdoeken) en dat is voor mij geen straf.  We liepen door de nauwe straatjes van de markt naast het ziekenhuis en werden warm onthaald in de stoffenwinkeltjes. Ook vonden we een geweldige kraam met allerlei keukengerei waar we leuke souvenirs kochten. Alles onder toeziend oog van de lokale bevolking die ons reuze grappig vond. De jonge dame in de kraam er tegenover filmde alles met haar mobiel. Ik hield het bij een overzichtsplaatje.

Met onze handen vol boodschappen en snuisterijen wandelden we terug naar het huisje. Daar hadden ze ook “geshopt”: er waren dames langs gekomen met tassen, onderzetters en riemen gemaakt van een soort houten kralen. Helemaal leuk voor thuis.

Erik had een soort clutch voor me gekocht in zwart-geel voor de queen-bee. Paste mooi bij mijn jurk van vanavond. Toen ik uit de douche kwam in mijn gewaad van Masoso kwam Annelieke niet meer bij. En bedankt! Maar ik hou het toch aan.