2017-24 Traumatische middag

Daarna was de beurt aan een man met suikerziekte en een geïnfecteerde stomp van een bovenbeensamputatie. Die moest nog korter, volgens het principe van guillotine: dwars door alle weefsels heen als een guillotine door een nek. Vervolgens de ontsteking tot rust laten komen. En dan in 2e instantie het bot verder inkorten en de stomp sluiten. De wond was zo vies dat hij niet op de gewone operatiekamer mocht. We zouden naar de kleine operatiekamer gaan waar veel wondzorg gebeurd. Maar daar wordt ook de spoed binnen gebracht. Stephen stond met een jonge man op een brancard met overduidelijk een gebroken been en aangezichtsletsel. Een brommer-ongeval. In de gang zat z’n tegenligger met 2 gebroken polsen en een dik oog in een rolstoel. Deze man was minder gelukkig. Z’n oogleden waren dik gezwollen en er kwam bloed uit zijn neus en mond. De ademhaling was rochelend. Bij ons staat er dan een heel team klaar, en wordt snel een stappenplan doorlopen om de patiënt zo snel mogelijk en liefst binnen een uur (the golden hour) in kaart te hebben en de meest levensbedreigende aandoeningen al behandeld. Stephen stond er als anaesthesiemedewerker alleen. Ik onderzocht de patiënt volgens ons ABCD principe en begon ondanks het aangezichtsletsel met een kort buisje tot achterin de keel om de ademweg vrij te houden. Meer is hier niet mogelijk. Borstkas, buik en bekken goed, lange pijpbenen goed behalve het rechter onderbeen. Reageert op pijnprikkels, oogkassen, jukbeenderen en bovenkaak stuk, en wsch ook schedeldak kapot. Hmm, niet iets voor hier. Stephen zei dat ze hem zouden verwijzen naar Bugando, de universiteitskliniek.
Dan moesten we het been stabiliseren. Nekfoto’s maken was gezien de kwaliteit van de foto’s hier zinloos. En hij bewoog zijn hoofd spontaan in zijn onrust. Ik maakte de beenwond schoon, haalde dood weefsel weg en sloot over de botbreuk. Heleen was ondertussen binnen gekomen en hechtte de hoofdwond. Antibiotica er in (duurde even eer dat er was) Klaar voor vertrek. Toen kwam de PA-er die dienst had binnen. Hij zag alleen het been dat we net gingen gipsen onder tractie. En wilde een foto uitschijven en weer weglopen. Heleen wees hem op het uitgebreide hoofdletsel. Uiteindelijk haalde hij zr MJ erbij en werd de ambulance besteld. Nog wat pijnstilling voor onderweg en daar ging hij.

Nu kon mijn arme man met het ontstoken been naar binnen. Buiten wilde zijn zoon hem net thee te geven! Boos zette ik de beker weg en nam de man mee. Als ik 5 minuten later was geweest hadden we hem moeten uitstellen tot morgen, of het risico van braken en een longontsteking lopen. Uitstel had niet gekund, het been was heel heftig ontstoken en de geur hing als een wolk om de man in de rolstoel. Achter de rolstoel sleepte een bolletje knalgroen verband aan nog een sliertje windsel dat aan het been was geplakt. Lekker dan.

Het duurde even eer de anaesthesie zo ver was dat we konden beginnen omdat de man erg zwak was. Maar uiteindelijk konden Heleen en ik aan de slag. Gelukkig waren de weefsels goed doorbloed, maar langs het peesblad aan de voorzijde en langs de zenuw aan de achterzijde vrat de bacterie zich een weg. Het was snotterig weefsel dat verwijderd moest worden wilde de man een kans maken. Heleen ging aan de slag. Het bovenbeen doorzagen was lastig, aangezien de elektrische zaag niet steriel was. Dus moest het ouderwets met een handzaag. Heleen begon, ik nam het over en Shelembi deed het laatste stuk. Teamwork!

Toen de patiënt op de afdeling was en de papieren klaar, waren we klaar voor de dag. Ook Erik was op tijd, want de laatste patiënt was niet op komen dagen. Kwart voor 4 liepen we al naar het huis. Ik probeerde met mijn ouders te video-bellen maar het internet was te zwak. Jiske adviseerde me terug te lopen naar het ziekenhuis om de wifi bij het kantoor van zuster MJ te gebruiken. Een geweldige tip. Ik had mijn ouders mooi in beeld, en zij mij. Ik liet ze een stukje ziekenhuisterrein zien en een paar vrouwen die met hun kinderen vlakbij me zaten. Ik vertelde in het Swahili dat het mijn ouders waren. De dames vonden het geweldig. In Europa? Vroegen ze. Jazeker, in Europa en real-time in Tanzania. Ook mam vond het heel bijzonder zo.

Terug bij het huis ging Erik een fotoboek brengen wegbrengen. Ondertussen kwam Masoso aan. Kopje koffie sloeg hij niet af. Erik was nog niet in zicht, dus liet ik hem de foto’s en filmpjes van het eten bij hem vorig jaar zien. Marie José kwam erbij zitten terwijl de meiden terug kwamen van een wandeling met in hun kielzog een serie kinderen die hier op het terrein wonen. Dropjes lustten ze niet, banaatjes wel. Toen ze begonnen te kussen-vechten en ruzie zoeken stuurden MJ en ik ze weg. Wel met achterlaten van Masoso’s sleutelbos die ze van hem te leen hadden gekregen. Ondertussen was Erik weer terug en kon het etentje worden vastgelegd voor dinsdagavond.
We genoten van weer een lekkere maaltijd van Cecilia, deze keer met vis, aardappelen en een soort spinazie. Met opgietkoffie op versgemalen koffiebonen door Hilde toe. Heerlijk.

Ik ging douchen, maar Hilde zei dat ik zuinig moest zijn met water. Het district had blijkbaar de waterrekening niet betaald. Nu had het bedrijf de kraan letterlijk dicht gedraaid voor heel Sengerema, inclusief het ziekenhuis. Het ziekenhuis had nog een voorraad voor 2 dagen.

Nou is het niet heel lekker om lang onder een koude douche te staan. Maar nu deed ik nog zuiniger: afspoelen – kraan dicht en inzepen – en weer afspoelen: klaar.

Ik hees Masoso’s jurk aan. Lekker gewaad als het warm is. Maar niet direct erg flatteus. Zr MJ kwam nog wat drinken en meldde meteen dat er vanmiddag een patiënt voor stoma-opheffen was binnen gekomen. Morgen bekijken en woensdag opereren.

Erik schonk een lekkere borrel voor ons in en ook Hilde deed mee. We genoten van de laatste rustige avond. Morgen eten bij Masoso en woensdag feest bij Hilde in de tuin met de OK.