2023-03 Tropische gezelligheid

De ochtend begon met een wekker van tropische vogelgeluiden, gevolgd door koffie zetten en WiFi testen want die lag er gisteren avond uit. Helaas nog geen succes..
Anastasia kwam vrolijk binnen en riep goede morgen. In m’n steenkolenswahili beantwoorde ik haar groet en wees haar de tomaten die we gisteren gekocht hadden en Italiaanse kruiden die we uit Nederland hadden mee genomen. “Ah…!”  Ze bladerde door haar receptenschriftje en wees wat aan. In het Swahili. Met tomaat en ui, dat herkende ik wel. En ze haalde pasta uit de vriezer. Helemaal goed voor vanavond. Maar dan moesten we tussen de middag wel thuis komen voor pannenkoeken (dat laatste woord spreekt ze in het Nederlands uit). Altijd riskant natuurlijk maar we gaan het proberen.

Om half 8 stipt waren we in het lokaal van de overdracht. Vanwege de nieuwbouw van het OK-complex zit dat tegenwoordig in een mooi nieuw containerhuis naast de hoofdingang. Geen scheefhangende kasten meer en iedereen rond een grote tafel. Nouja, iedereen… we waren de eersten! Langzaam druppelde de rest binnen en een kwartiertje later werd gestart met een gebed in het Swahili om de zieken en het werk van de dokters te zegenen. Daarna volgden de opnames en de IC in het Engels. Het blijft een uitdaging om het Tanzaniaanse Engels goed volgen. Naar ik begreep lag er een vrouw voor een spoedoperatie door buurman & gynaecoloog Harusha. Omdat wij ook operaties gepland hadden, wilde hij dat programma niet verstoren. Maar spoed is spoed, dus gingen wij een rondje afdeling en kon hij aan de slag.

Op de afdeling lag een man met krokodillenbeet al enige weken voor wondzorg. Opgelopen tijdens het kleding wassen in het meer was het verhaal. Hij heeft echter meerdere vrouwen die voor hem zorgen in het ziekenhuis, dus het is sterk de vraag of hij daadwerkelijk zelf ooit zijn kleding zou wassen. Maar goed, de forse bijtwonden van een krokodil in zijn bovenbeen zijn niet te missen. Ze waren intussen heel mooi schoon en klaar voor een huidtransplantatie. Helaas had hij sinds gisteren een dik en pijnlijk onderbeen: trombose. In Nederland geven we vrijwel iedereen die geopereerd wordt trombosespuitjes maar die luxe is hier niet. Gelukkig zijn de medicijnen voor behandeling wel voorhanden, maar prijzig. En stellen we de operatie een paar weken uit. Pole (Swahili-woord voor medeleven, overal toepasbaar en makkelijk te onthouden – spreek uit poh-lee)

Twee jonge mannen voor opheffen stoma van deze week lagen naast elkaar en waren blij met ons bezoek. De ene ging vandaag, de andere hopelijk vrijdag als de behandeling van z’n malaria is aangeslagen. Dat is momenteel een veel voorkomend probleem. Het heeft de afgelopen weken flink geregend, dus stikt het nu van de muggen. En dus ook van de malaria. Ik slik trouw m’n pillen! Bijkomend nadeel van de regen is dat veel mensen nu op hun akkertje aan het werk gaan en vaak niet op komen dagen voor hun operatie of afspraken. Nou is dat laatste helaas niet uniek voor Tanzania maar wel in deze frequentie. Maar we gaan het zien.

Intussen was Harusha klaar en konden we aan de slag met het eerste stoma opheffen. Ze kennen ondertussen mijn wensen dus alles lag netjes klaar. Malouk mocht starten. Na drie jaar toch nog samen in Sengerema opereren. Op 13 maart 2020 zou ik met een team met o.a. Malouk afreizen maar ik besloot toen niet te gaan vanwege de Corona-pandemie die net in volle hevigheid losbarstte. Toch leuk dat we in de herkansing gaan. Nu met Malouk als klare tropenarts. 

We hadden de lokale dokters gevraagd maar die hadden het te druk. Morgen even beter regelen, maar voor de eerste ingreep wel een rustige start. We vielen meteen met de neus in de boter want er zaten flink wat darmlissen verkleefd aan de voorste buikwand. Uiteindelijk lukte het om te doen waar we voor kwamen en ging patiënt zonder stoma van tafel. Tussen de bedrijven door konden we snel voor pannenkoeken van Anastasia. Ze waren heerlijk. En stiekem wel heel lekker om heel even rustig te zitten.

Na de operaties nemen we de planning door met Stephen en wordt gecontroleerd of alles goed is geregeld. Als laatste op het programma staat een man met het treeman-syndroom (boom-mens). We hadden er nog nooit van gehoord en toen Malouk met zijn foto kwam hebben we een consultje naar onze dermatologe in het Slingeland gestuurd voordat we hem zomaar zouden inplannen. Per kerende post kreeg ik antwoord. Ik heb een foto van internet toegevoegd (niet onze patient dus). En achteraf bleek dat Zuster Marie Jose de man ook al een keer naar het grote ziekenhuis in Dar es Salaam had gestuurd om te kijken of zij hem konden helpen. De tumoren op de foto heeft onze patient ook op zijn voeten, in zijn gezicht rondom zijn mond, oren en op meerdere plekken op zn armen en benen. Die rond zijn mond belemmeren het eten, en bij z'n neus het ademen door zijn neus. Rond zijn ogen zijn ze vorig jaar weggenomen. Door besmetting met een vorm van het HPV-virus in combinatie met erfelijke aanleg (domme pech) kan het virus z’n gang gaan en maakt deze vreselijke vergroeiingen. Er is geen kruid tegen gewassen, het enige dat je kan doen is de tumoren die veel hinder geven weg snijden en hopen dat ze lang weg blijven. Maar ze gaan terug komen. En soms worden ze kwaadaardig. De man is pas 37 maar dat kun je niet meer zien. Wat een indrukwekkend beeld. Pole…

We liepen in de avondschemering terug. Een goede start!. "Thuis" stond de pasta met salade van avocado en tomaten klaar, met mango toe. Zalig!

Daarna lekker douchen want we waren doorgezweten van een dagje ziekenhuis. Toen ik het douchegordijn dicht deed zat er een onverwachte gast in m’n douche: een ieniemienie kikkertje. Ik wilde hem nog kussen, maar wie zit er te wachten op een ieniemienie prinsje..?!