2018-22 Een nieuwe week

Gebroken werden Gillian en ik wakker. Het was warm en benauwd en de kat van Rian had voor ons raam zitten mauwen. Bovendien stond de wekker een uur vroeger. We wilden een keer de dienst in de kerk naast de OK meemaken en die begint elke ochtend om 7 uur en duurt een half uurtje. Dat is te doen. De stroom lag er nog uit dus Gillian had brood gebakken in plaats van in de broodrooster. Helaas gewoon brood van de supermarkt, het soort amerikaanse witbrood in vierkante sneetjes. Gortdroog en ongebakken/geroosterd niet te hakken. Maar op deze manier gaat het prima. Natuurlijk met avocado. 

In de kerk schoven we bij zuster Marie José in de bank, een beetje achteraan. Vooraan stond de misdienaar iets voor te lezen. De mededelingen? Of een bijbeltekst? Geen idee natuurlijk. Achter hem hingen vijf brede stroken doek in afwisselend wit en groen. Voor de middelste hing een bijna levensgrote crucifix. Daarnaast stond een maagdelijk wit beeldje van Maria. Aan de lange muren hingen aan weerszijden A4-tjes van tekeningen uit de bijbel. Vooraan was in de muur nog een steen dwars gemetseld waar een klein kleurig beeldje op stond van de maagd Maria met het kindeke Jezus op schoot. Die zou niet misstaan hebben bij de Bauers. 

Er zat een man/vrouw of 30 in de dienst. Hij ging volledig in het Swahili, dus we konden het niet volgen. Ik ving zelfs geen “Baba Yetu” op, Onze Vader. Maar dat zal aan mijn gebrekkige kennis van de taal gelegen hebben. Verder was het gebruikelijke routine van een korte katholieke dienst. Voor de communie waste de kapelaan zijn handen in een bakje die leek op een rond metalen kommetje van de OK. Maar dat zal wel niet…. Het viel Gillian en mij wel op dat hij maar een heeel klein drupje water bij de wijn deed. Lekker, ’s morgens om half 8. En de hosti werd in de mond gelegd, niet in de hand. Wij niet-katholieken sloegen deze ronde over. Ik weet niet hoe eucharistisch ze hier zijn. Zingen kunnen ze in ieder geval wel. De paar liederen die de gemeente meezong gingen uit volle borst. En meerstemmig. Daar kunnen we in Nederland een puntje aan zuigen.  

Terug in het huis waren Erik en Jiska ook wakker en klaar voor een nieuwe werkdag. Naar aanleiding van onze verhalen stuurde Jiska ons een link van een mooie verzie van het “Onze Vader” in het Swahili. Prachtig. Op weg naar het werk kwamen we een prachtige grote zwarte loopvogel tegen met rode bek. Volgens Jiska was het een stelletje, maar nu zagen we er maar één. De oehoe zat te krassen in de bomen bij het klooster. Nog geen tijd gehad om hem uitgebreid te zoeken. 

Het team was vroeg op de OK want we hadden een volle dag voor de boeg. De eerste patiënt van vanmorgen was er eerst niet. Die stond al voor het tweede jaar op om haar schildklier in te leveren, maar had vorig jaar koudwatervrees. Gelukkig was de dame die vrijdag was afgevallen mooi op tijd. Ze zat alweer geduldig te wachten op het bankje bij de OK. Fijn voor haar en voor ons, want zo konden we toch meteen aan de slag. Om 9 uur kon ik starten met mijn eerste schildklier. Die ging vlot, dus de eerste patiënt waar botontstekingen uitgekrabd moesten worden werd meteen besteld op de andere kamer. We hadden de vaart er in. Voor deze ingreep haakten Charissa en Rian aan, die wonden hadden verbonden. Rian had deze ingreep nog nooit gedaan en wilde graag leren hoe het moest. Het is niet heel ingewikkeld, maar we zien niet vaak dit soort botontstekingen in Nederland. Hier wel door infecties die via de bloedbaan vanuit bijvoorbeeld een rotte kies of een wond of TB door de bloedbaan wordt verspreid. Of een niet goed behandelde open botbreuk, maar dat is minder vaak de oorzaak dan van binnenuit. In haar opleiding in Nederland was ze het niet tegen gekomen. Deze week staan er een paar patiënten op, dus genoeg exposure om het als we weg zijn alleen te kunnen. En dit kind had in beide benen een haard dus de dames konden beiden aan de slag 
Daarna de tweede schildklier verwijderen. Een grote deze keer, bij de dame die er vanmorgen nog niet was. De schildklier bestond uit meerdere grote bollen en bleek ook groter dan verwacht.  De rechter onderkwab liep zo’n 10 cm door achter het borstbeen. “Sooo, dat had ik niet gedacht”, zei Erik die over mijn schouder kwam meekijken. Met geduld (en een beetje bloed en zweet, geen tranen gelukkig) werd ook deze klus geklaard. Vooral veel zweet, want het was nog steeds fors benauwd buiten. Hoewel het vanmorgen bewolkt was en er in de verte flink wat donkere wolken hingen regende het nog steeds niet. Gillian had het moeilijk na ons brakke nachtje. En het was warm en klam. De airco ging steeds maar even aan omdat hij na een paar minuten water begon te lekken. We hadden Lucas zaterdag gevraagd of hij kon bedenken waardoor het kwam. Volgens hem hadden mdudu, insekten, de afvoerpijp verstopt. Of er zat te weining vloeistof in. Als Paoulo er weer is moet hij maar even kijken. Zijn moeder is plotseling overleden vorige week, dus is hij in rouw en niet op het werk. Josef, de omloop van vandaag, zag onze nood en bedacht een slim plan: bakje eronder. Even simpel als briljant. 

Tijdens de 3 uur durende operatie kreeg Gillian drinken met een rietje, dat Jiska vorige week voor ons had gevonden. En een dextro-tje. En we hielden een Ruby-micropauze. Dat is even terug stappen en wat rekken en strekken voor zover het steriele veld het toelaat. Voor mij ook nuttig wand ik had een bizarre kramp in mijn vingers. Ik heb het in Nederland ook wel eens, maar dan is het na één keer rekken weg. Nu bleef het komen. En da’s lastig knopen. En de operatie was nog niet klaar. Telkens als we dachten dat we er bijna waren bleek er nog een bobbel ergens onder vandaan te komen. Maar Gillian hield dapper stand, mede dankzij de “songs to sing under the shower” via Paco z’n box. Zo voelden we ons ook, met de stromen (zweet-)water over onze rug. 
Gelukkig was het eten net gebracht dus toen we klaar waren we vielen we meteen aan. Lekker rijst, bruine bonen, spinazie, jus en een banaatje toe. En rundvlees met bot om af te knauwen en de rest van de dag van te genieten. “Lekker, weer bonen” zei Charissa, die intussen weet dat dat nou niet mijn meest favoriete groente is. Maar honger maakt rauwe bonen zoet, en het smaakte prima. 

Natuurlijk kwamen er tussendoor weer patiënten. Een mevrouw die dit voorjaar niet aan de beurt was gekomen met haar vergrote schildklier. Ze was er nu, maar zwanger. Helaas voor haar is het geen spoedingreep, dus niet doen tijdens de zwangerschap of borstvoeding. Haar echtgenoot probeerde nog een smeekbede, dat ze speciaal nu waren gekomen en of we haar alstublieft toch nu wilden helpen. Jiska legde uit dat het gevaarlijk kon zijn voor het kind. Soms moet je het iets aanzetten om je punt duidelijk te maken. Risico-wegingen zijn ze hier niet aan gewend. Natuurlijk opereren we wel vaker tijdens een zwangerschap, bijvoorbeeld bij een blinde darm of galblaas ontsteking. Dan is niet opereren gevaarlijker voor moeder en kind en gelukkig gaat dat eigenlijk altijd goed. Maar je moet natuurlijk geen onnodige risico’s nemen. Uiteindelijk accepteerden ze het en gingen onverrichte zaken weer naar huis. 

Een andere dame voldeed wel aan alle voorwaarden voor een operatie, maar het programma was intussen gevuld. Dus zetten Jiska haar alvast op de lijst voor het voorjaar. Zondag opname, maandag operatie. “Jij weet de data want jij maakt het rooster” zei ze. Dus mevrouw ging met operatiedatum in de hand naar huis en staat op de lijst van Bart.