20 De tweede dag.

10 maart 2015 - Sengerema, Tanzania

Het was een warme nacht geweest. Het bed voelde alsof ik op een electrische deken lag. Overal waar m’n lijf het matras raakte, werd het heet. En ik kon niet met m’n voeten boven de lakens, want als die tegen de klamboe liggen kunnen de muggen erbij.

Met zonsopgang beginnen de vogels met hun mooie riedels. Hjalmar dacht dat het m’n wekker was, maar het ging wel heel lang door.
Met z’n drieen dronken we koffie op de veranda en genoten van de tropische geluiden. Krekels, vogels, en ’s nachts ook jankende honden. Die maken zo’n herrie dat ik de eerste nacht dacht dat er ergens een feestje aan de gang was.

Nicole en Matthea kwamen aanlopen en zeiden dat de Oehoe in de boom zat. Ze hebben een nest in de boom in Nieks achtertuin. Hjalmar en ik speerden er heen. Vanaf het trapje van het huis van Evelyn (voorheen Maureen), tegenover Niek, konden we hem zien zitten in de boom. Hij keek naar ons aan, sloeg z’n vleugels uit en vloog geruisloos weg, nog voor ik een foto kon maken. Balen! Het nest was leeg, of het kleintje had zich in de diepte verstopt. Morgen weer proberen.

Na een redelijk Nederlands getint ontbijtje gingen we naar de OK. Matthea en Nicole gingen aan de visite, ik bleef bij de OK zodat ze wisten dat we er waren en het programma konden starten. Ondertussen bereidde ik m’n operatieprogramma voor.

Als eerste stond een patiënte met een vergrote schildklier. Pim vond hem fors, maar voor Tanzaniaanse maatstaven was het een kleintje. Wel groot genoeg om hinder te geven  bij slikken en een mooi instapmodelletje, zoals Erik het noemde.
Alles werd door Elisabeth en Shelemby (vroeger operatie-assistent, nu anaesthesie assistent) keurig voorbereid. Van een handdoek werd een rolletje gemaakt om het hoofd goed achterover te kunnen leggen en de meegenomen clips werden uitgepakt. We konden van start. Helaas bleken de cliptangen toch niet meer zo goed te werken. De clips bleven niet hangen of gingen scheef dicht. Dan maar ouderwets een touwtje knopen. Duurt wat langer maar het is niet anders. Ze hadden wel het electrische mes voor me. De omloop deed het mesheft even met wat spiritus af. Dat ging me wat te ver qua compromis aan steriliteit. “cover?” vroeg ik. Shelemby speerde weg. Patiënt onder narcose zonder anaesthesist. De enige controle die ik had was het  zuurstofgehalte in het bloed. Die bleef goed, dus geen zorgen.
Het kokertje van doek werd over het mesheft heen gewurmd en toen konden we ècht aan de slag. Intussen was op  de andere operatiekamer Erik begonnen met de eerste klompvoetjes. Dankzij de morfinedrank die we hadden meegenomen, bleef het na de operatie rustig. Nicole liep als een soort dealer rond met de drank in haar zak en gaf waar nodig een slokje pijnstilling. Voor een volwassen mevrouw met een hele lelijke wond na gebroken onderbeen (meer dan een jaar geleden, en nog steeds niet dicht) hadden we morfine lolly’s. Toch fijn dat het weer goed gaat met de zus van Natas!

Tussen de bedrijven door rende Matthea steeds naar de afdeling om patiënten te zien en dingen af te spreken. Ik hobbelde naar mama Safi met een tas vol zwachtels. Uit de apotheek was een doos met een soort totaalpakket gekomen, die had ik bij me. Met extra watten om het been te “modelleren” zoals Margré in haar folder “moeilijke benen zwachtelen” zo mooi had uitgelegd. Mama Safi zat zoals altijd op haar krukje naast de kast met links van haar een patiënt op het bankje. Voor haar een krukje met een metalen bekkentje met wat zoutoplossing en gazen. Toen ik binnenkwam werd alles aan de kant geschoven. Ik pakte een krukje om tegenover haar te gaan zitten. “No, no, other one”zei ze. Dat was een bankje waar mensen hun benen met wonden op leggen. Niet zo fris om op te zitten. Ik trok het schone krukje naar me toe, en het krukje van het bekkentje tussen ons in. Mama Safi kan de benen niet echt optillen.
Eerst de onderkous aan. Behulpzaam trok ze hem naar boven. Vervolgens watten om de dunnere (of eigenlijk minder dikke) delen op te vullen en vervolgens linksom en rechtsom zwachtelen. Niet slecht, al zeg ik het zelf. Mama Safi zuchtte en steunde. Het deed wel een beetje pijn. Ik legde haar uit dat het na een aantal uren beter zou worden, als het vocht er eenmaal een beetje uitgedrukt is.

De patiënt waar ze mee bezig was toen ik binnen kwam had er al die tijd gewoon bij gezeten en ondertussen was ook Allen, de zaalarts van de damesafdeling, binnengevallen. Ik had geen pijnstilling afgesproken voor de dame van de schildklieroperatie. Hier moet alles net als in Nederland in 3-voud ingevuld. Alleen is het bij ons dankzij niet-optimaal ontworpen software (het zou toch met 1x noteren op alle noodzakelijke punten zichtbaar moeten kunnen zijn?). Hier zijn het allemaal aparte velllen: het operatie-verslag, het velletje met recepten voor medicijnen en het patiëntendossier. 

Foto’s

1 Reactie

  1. Edwin:
    11 maart 2015
    top!