2016-15 Aan het werk

De morgen begon met een veelheid aan geluiden. De moskee riep op tot ochtendgebed, gevolgd door de kerkklok die hetzelfde deed. Honden blaften, hanen kraaiden, duiven koerden en daarnaast waren er nog allerlei geluiden van vogels en insecten die ik niet kan benoemen. Om 6 uur stond ik op, want Nelia zou komen en er was maar 1 sleutel. Afrikaanse handigheid zullen we maar zeggen. Mooi moment om even de foto’s van de go-pro uit te zoeken.

Ontbijt natuurlijk met geroosterd brood, heerlijke banaantjes en een gebakken ei. Er waren er precies nog 6 overgebleven van het debacle van gisteren. Ineens moesten we rennen, want het was al 7.39h en de overdracht begon 7.30. Nouja, streeftijd. Want toen we aankwamen, moest het hele circus nog beginnen. Op fluistertoon werd in gebrekkig Engels de ene na de andere patiënt gepresenteerd zonder dat we er een woord van verstonden. “Wat zou Koen hiervan vinden?” vroeg Erik W zich af.  

In de gangen waggelden grote en kleine kinderen met fotomappen. Allemaal klantjes voor Erik S. We kwamen Jefta van 10 jaar tegen in rolstoel, blij grijnzend naar Celine. Na weken wachten zou hij vanmiddag eindelijk geopereerd worden, dus hij was heel blij. En hij had netjes niets gegeten.

Na de overdracht wordt het ziekenhuis schoongemaakt, dus liepen we terug naar het huis om tassen met spullen te halen die we die vandaag nodig zouden hebben bij de geplande ingrepen. Erik S en ik reden met de auto naar het centrum, onderaan de berg, om “even” telefoonkaartjes te halen voor Erik W en mij.

Het winkeltje van de vodatone zat al aardig vol. Maar dat was voor de helpdesk, en wij moesten nieuwe kaarten. We werden meteen geholpen door een jonge man en jonge vrouw. Dat liep voorspoedig. Dachten we. Er werden 2 kaartjes uitgepakt om te activeren. Eerst ging de jongen aan de gang met een kaart in een klein telefoontje. Vervolgens had hij zijn eigen telefoon nodig. Toen de werktelefoon van zijn collega. En haar eigen telefoon. Het werd een soort balletje-balletje… in welke telefoon zit nu de sim-kaart? Na een half uur moest Erik S mee naar buiten voor een foto. Maar de gegevens van Erik W zijn paspoort waren net ingevuld. Geen probleem, gewoon even lachen. Nog 10 minuten later en het eerste kaartje was klaar. Ondertussen waren ze, nog steeds met z’n tweeën, bezig met een kaartje voor mij. De foto werd gemaakt. Nu is het zo klaar, dacht ik. Helaas. Het kaartje weigerde. Het hele ritueel, inclusief intikken gegevens van mijn paspoort “wat was ook al weer het paspoortnummer…?” en de foto buiten. Weer niets. Het werd later en later. Eerst kreeg ík een stoel aangeboden. Even later Erik ook. “dakika tano (nog 5 minuten)” zeiden ze steeds.

Buiten hobbelde ondertussen van alles voorbij. Kinderen in schooluniform op weg naar school, opgeschoten knullen met afgezakte broeken en sloffende slippers. Een man duwde een volgeladen handkar. Blijkbaar zakte z’n broek af, dus zette hij de kar midden op straat en zette op zijn gemak zijn riem een tandje strakker. Toen kon hij weer verder.

Een pick-up-truck reed voorbij met een stapel kleurige matrassen waar de prinses op de erwt jaloers op zou worden. Mooie taferelen maar we moesten aan het werk.

Ik opperde om terug te lopen zodat Erik vast kon gaan. Dat vond Erik geen goed plan. Dus meldden we ons af. Morgen om 8 uur kijken we of het gelukt is de kaart te activeren. Zo niet, dan surf ik mee op de kaartjes van Erik W en Erik S.

Erik S haastte zich naar de poli, die over stroomde en waar Celine alvast begonnen was. Ik ging naar de OK voor mijn eerste patiënt. Een Jefta was enkele maanden geleden aan de dood ontsnapt bij een aanval van een krokodil, maar had wel zijn been ingeleverd. De stomp was ontstoken geraakt en was een open wond direct op het bot. Er was weliswaar mooi genezend weefsel over het bot heen gegroeid, maar dat was te dun om een goede stevige huid te kunnen vormen die ooit ook nog in een prothese kan. Dus moest het bot worden ingekort en de wond mooi dicht gemaakt.
Zo dapper als hij vanmorgen was, zo klein en angstig was hij nu. Hij lag op de OK tafel met grote ogen naar me te kijken en probeerde zich te vermannen. Ik pakte zijn hand en aaide over zijn arm en mompelde “pole” als blijk van steun. De tranen biggelden over zijn wangen. Maar in Tanzania zijn de “smiley’s” nog niet ontwikkeld, dus voorlichting wat er zoal gebeurd wordt niet gedaan. Ik vroeg Shelembi hem uit te leggen dat de bloeddruk band ging knijpen. Shelembi keek me wazig aan. Totdat Jefta begon te roepen terwijl de band oppompte. Toen begreep hij het en begon het mannetje te troosten. Gelukkig werd hij daarna in slaap gebracht, zodat hij niets meer mee kreeg. En wij gingen aan de slag.

Celine werkte zich in het zweet met de handzaag, terwijl Anja en ik met moeite met een paar gazen het weefsel uit de weg hielden. Toen we gingen hechten, legde Anja zeer nadrukkelijk een schaar in mijn hand. “Hij is zwaar, maar het is echt een schaar” zei ze, terwijl ze een soort heggenschaar in mijn hand legde. We moesten er beiden om grinniken.

Helaas was er geen eten of drinken besteld voor tussendoor. Shelembi tapte water uit de drinkwaterkraan die de Stichting Vrienden van Sengerema Hospital vorig jaar heeft aangelegd. Lauw, maar veilig en goed voor de dorst. Michiel was snel naar de kantine gelopen voor flesjes cola en mangosap. Een beetje suikers voor de volgende, grote klus.

Een man die in maart een stoma had gekregen voor verdraaide darm, moest nu weer herstel van zijn darm krijgen. Littekenbreuk, verklevingen en een korte stomp maakten het geen makkelijk klusje. Het was zo diep in de onderbuik dat ik Erik S van de poli liet komen om een handje te helpen. Na 4 uur buffelen was de boel, inclusief de buikwand, weer hersteld. Toch maar een nachtje naar de intensive care…

Erik S was niet echt rouwig om mijn roep om hulp. Ze verzopen op de poli in de patiënten. Helaas lang niet allemaal met aandoeningen die wij kunnen verhelpen, dus een deel moest na een halve dag wachten helaas weer naar huis. Kinderen met kromme beentjes kunnen niet te jong geopereerd, en de hele jonge kinderen moeten juist níet geopereerd maar met gips behandeld.

Nadat op de OK alles was afgerond liepen Anja, Michiel en ik nog even langs de poli. Er zaten nog zeker 50 patiënten, maar het was ondertussen al donker. Tijd om af te sluiten. Morgen is er weer en dag. Ik meldde Nelia in m’n beste Swahili dat Daktari Erik over een half uurtje thuis zou zijn. Ze begreep het! Ik maak vorderingen.

Om 20h zaten we eindelijk hongerig aan tafel (met malariapillen). Nelia had macaroni met rundvlees gemaakt, gesneden met haar nieuwe mes en op haar nieuwe snijplank waar ze heel blij mee is.

Na de maaltijd bloggen, appen, en doornemen van het operatieprogramma van morgen. Erik W was langzaam horendol geworden van het plannen en had de 2 weken al bijna vol. “ik had vandaag de 9312” zei hij lachend tegen Anja, die in het Slingeland regelmatig de planning doet en dan gek gebeld wordt op dat sein. Onder andere door Erik W. Ik vroeg hem net om de lijst van morgen. Maar die had hij netjes bij het hoofd van de OK ingeleverd. "als je de 9312 hebt, moet je het ook goed doen"...