2016-22 Mvua nyingi (veel regen)

4 oktober 2016 - Sengerema, Tanzania

Het regent. De hele dag al en ook vannacht. De gedenkplaats van Eriks’ schoonvader is van een dor en droog lapje grond in een week tijd een mooi groen tuintje geworden. Nog even en de roze bloemetjes bloeien er weer.

Het ziekenhuisterrein ligt er verlaten bij, want de Tanzanianen hebben het koud en zitten binnen, ook bij de OK. Terwijl wij het nou net een lekker temperatuurtje vinden om in te werken. Zonder ijskoude airco die in je nek staat te blazen en vervolgens overstroomd en lekt op het apparaat van het elektrische mes waar we bloedingen mee stelpen.

Bij de OK werd ik opgewacht door “baba Safi” die als mama Safi afwezig is voor wonden zorgt. Hij wilde dat ik mee ging naar de oude dame met doorligplek op haar stuit. De wond was nu mooi schoon vond hij, dus of ik het niet kon dicht maken. Ik liep geduldig met hem mee en bekeek de wond. Het zag er inderdaad veel beter uit als een week geleden. Knap dat hij dat met deze beperkte middelen zo goed voor elkaar heeft gekregen. Ik gaf hem een pluim, maar legde hem meteen uit dat dichthechten geen optie was. Ondanks alle inzet wonen er bacteriën in die je heerlijk opsluit als je de wond dicht hecht. Daarnaast is er door de doorligplek een stuk huid verdwenen, dat alleen door ingewikkelde schuifplastiek met huid en spieren van de billen kan worden overbrugd. Dat gaat ‘m niet worden hier.
Dus gewoon door met wondzorg en wisselligging, en hopen en bidden.

Naast de dame met doorligplek lag de mevrouw bijwie we de bovenarm stomp hadden gecorrigeerd. Ze zat te lonken om aandacht van de chirurg, dus ik pakte ook haar wond uit. Die was fraai aan het genezen en mevrouw wilde graag naar huis. Goed plan, dus ik gaf nog wat uitleg en schreef mijn akkoord in het dossier. Vervolgens snel door naar de operatiekamers.

Iedereen was mooi op tijd present, dus we konden vlot beginnen. Er stonden voor vandaag 2 schildklieroperaties gepland, en verwijderen van een grote vetbult bij een kind. Helaas waren de 2 schildklierpatiënten niet op komen dagen. Voor operaties moet een vast bedrag betaald worden aan het ziekenhuis van circa €80,-. Wij opereren gratis, betalen de overuren die het personeel voor ons draaien en hebben ons eigen materiaal bij ons. Maar er moet natuurlijk gesteriliseerd, vocht gegeven en medicijnen, en de kosten van de opname. Ook die moeten betaald worden. Niet alle mensen kunnen of willen dat betalen. En als het dan geen vitale operatie is, stellen ze het uit, wetende dat we 2x per jaar komen.

Het kind zat met z’n moeder al te wachten op het bankje. Mooi, dan beginnen we met hem. Anja was bezig pennetjes van de fixateurs uit te zoeken en Hilde keek mee. Maar toen er geen assistent arriveerde, zag ze haar kans schoon om aan tafel te gaan. Erik W kwam op de valreep binnen en ging samen met haar aan de slag, terwijl ik vanaf de zijlijn coachte. Isiah, de anaesthesie-nurse van vandaag, begon goed. Hij liet het mannetje het kapje vasthouden en zonder gas aan eraan ruiken. Hij legde alles rustig uit en liet hem zitten om hem niet bang te maken. Maar toen het anaesthesiegas door het kapje kwam, begon het manneke toch even te protesteren. Gelukkig werkte de verdoving snel in en viel hij in slaap.

Hij had een grote vetbult die aan één kant flink vast zat. Het werd een forse ingreep bij een mannetje van 10 kilo. Dus die ging na de ingreep even naar de intensive care. Het stuf vastzittende weefsel voorspelt niet veel goeds, dus stuurden we een stuk in voor weefselonderzoek. In tegenstelling tot in Nederland gebeurt dat hier niet standaard, want alles kost geld. Toch maar insturen voor weefselonderzoek.

Celine ging assisteren bij Erik S waar de nodige benen werden rechtgezet, vaak onder luid protest van de kinderen zelf voordat ze in slaap gingen. Op die kamer werd in ieder geval geen smiley verdiend.

Het OK-personeel had vandaag de sokken er in. Voor ik er erg in had, lag de volgende patiënt alweer op tafel. Een schildklier, natuurlijk van het gebruikelijke Afrikaanse formaat die we met het “vaste” team soepel verwijderde. Daarna liep ik met Erik S langs onze patiënt van vrijdag waar we het stoma bij hadden opgeheven. Hij had tussen de middag meer buikpijn gekregen en we maakten ons zorgen. Intussen had hij flink wat lucht gepasseerd en voelde zich beter, maar hij had wel wat verhoging. Bij lichamelijk onderzoek was alleen het gebied waar de stoma had gezeten gevoelig. In Nederland zou hij in aanmerking komen voor een CT. Hier kunnen we kiezen tussen opereren of afwachten. Hij was niet ziek genoeg om opnieuw te opereren, dus vandaag wachten we af. “Krachtig observeren”, zou Sjoerd zeggen.

Zowaar ook vandaag in het licht naar huis, dus hadden Erik W en Michiel tijd om bier te halen voor vanavond. Hilde kwam langs lopen en week af van haar route naar huis. “ Ik wil je even voorstellen aan Michiel” zei ze, terwijl ze haar mobiel naar me toe draaide. Ik zwaaide naar haar man, die live in de uitzending zat. Geweldig, die techniek van tegenwoordig.

Anja, Erik S en ik herkauwden de dag op de veranda toen ineens de pomp bij de put werd aangezet. Oorverdovend lawaai belemmerde ons verdere gesprekken. Het co-huis aan de overkant zat zonder stromend water, en na alle andere opties moest nu de pomp bij ons aan. Terwijl het de hele dag geregend had. Bijzonder. Gelukkig viel een kwartiertje later de stroom en de pomp uit en konden we weer praten. Dan moeten ze vanavond maar net als wij wassen met een kannetje water.

Nelia had spaghetti gekookt en Celine had een lekkere fles wijn meegenomen. We zaten nog na te tafelen toen een auto “onze” oprit op kwam rijden. Masoso kwam nog even buurten met Erik S. Hij begroette ons allen enthousiast en we bedankten hem nogmaals voor een geweldige avond en heerlijk diner.

Op de veranda was het muziek avond. Erik W ging een playlist voor morgen samenstellen van de jaren ’80, die nog een zwart gat zijn in zijn muziekkennis. Wij ouwetjes riepen door elkaar groepen en liedjes vol herinneringen. Erik kon het nauwelijks bijhouden. Ik ken ze allemaal van voor tot achter, dus daar gaat hij morgen spijt van krijgen…

Foto’s

2 Reacties

  1. Alice:
    4 oktober 2016
    En wat was de PA uitslag?
  2. Olga:
    5 oktober 2016
    Blijkbaar heeft Erik W. nog niet genoeg naar Fethi FM geluisterd op OK. En over de moderne techniek gesproken: Wat geweldig dat ik zo snel helemaal vanuit Afrika een heuse kaart (via greetz) heb ontvangen! Echt heel leuk!!