2017-14 Een gevulde dag.

27 september 2017 - Sengerema, Tanzania

Het was vannacht zelfs een beetje fris geweest. Maar zoals altijd sliep ik hier prima. En was ik op tijd wakker door het licht en de vroege vogels.

’s morgens vroeg stond er bij Erik voor de deur al iemand te wachten. Jesse, die door Eriks schoonmoeder op de wereld was gebracht en vernoemd was naar zijn zwager. Hij komt elke keer even hallo zeggen. Je weet nooit waar het goed voor is.

Ik ging vroeg naar OK. Elisabeth en Steven hadden afgesproken er 8uur te zijn zodat we 9 uur konden beginnen. Dat werd natuurlijk een uurtje later, maar altijd nog 1,5 uur eerder dan de dag ervoor. Annelieke en ik begonnen met het opheffen van het stoma van de kennis van mama Safie. We troffen een redelijke hoeveelheid verklevingen, dus dat kostte even tijd. Wel een mooie instructieve buik voor Annelieke, die helemaal enthousiast werd van het losmaken van alle verklevingen. De lol verging haar wel bij het sluiten. Een ongelofelijk taai peesblad om waar de naald moeizaam doorheen ging. ‘kama tembo’ grapte ik. Als een olifant. “Oude mannen zijn taai” zei Fimbo van de anaesthesie die zelf ook al 56 is.

Het eten stond gelukkig klaar in de “dicteerkamer”. Rijst met een stuk wervel waar nog wat vlees aan hing, en een lekkere saus. Met een banaan toe. We konden er weer tegen.
Dat was maar goed ook, want er moest een luik in het dijbeenbot worden gemaakt van een man die al jaren botontstekingen had. Met een oscillerende zaag, beitel, knabbeltangen en scherpe lepels gingen Annelieke en Heleen het been te lijf. Gelukkig heeft Heleen door haar klim-hobby sterke handen, dus kon ze goed met de knabbeltang overweg. Uiteindelijk hadden we de mergholte van de knie tot zo’n 15 cm daarboven uitgekrabd. Nu was het aan mama Safi om het verder te verzorgen. Dagelijks spoelen en verbinden en hopen dat het niet meer terug komt. Zo’n botontsteking is zeer hardnekkig en raak je zelden helemaal kwijt. Ook in Nederland is het een lastige aandoening om te behandelen. En er staan er nog 2 op het programma komende week.

Tussen de bedrijven door kwamen er ook  poli-patiënten binnendruppelen. En dame met vergrote schildklier en enorm uitpuilende ogen, die al werd behandeld in Bugando, het Academisch Ziekenhuis. Maar nu wilde ze wel geopereerd. Dan moeten we wel de gegevens uit Bugando hebben. Die gaat ze zelf ophalen, en komt volgende week terug. Geen fax of email. En een paar mensen die terug moesten komen met een rontgenfoto die ze in Geita, een ander regionaal ziekenhuis hadden laten maken. Het rontgenapparaat in Sengerema is stuk. Gelukkig had zuster Marie Jose al een stuk of 20 patienten verzameld waardoor we toch nog het nodige konden doen. Niet iedereen zal die foto laten maken of erna terug komen.

Al met al was het toch al over zessen. Jiske en Erik liepen naar het huis. Hilde zou nog een patiënt met maagperforatie opereren en ik ging met Stephen de mevrouw met de massa in de buik echo-en. Geen vrij vocht en de eierstokken goed te zien. Het lijkt van de dikke darm uit te gaan. Lever normaal. Hier hebben we niet de luxe van allerlei bloedonderzoeken en scans. Dit was de maximale hoeveelheid informatie die we vooraf konden verzamelen. En om dat er geen tegenargumenten voor een operatie waren gevonden bij deze jonge vrouw, gaan we morgen toch maar kijken.

Ondertussen lag de man met maagperforatie op. Heleen en Hilde waren bezig. Een buik voor groengeel maagsap werd leeggezogen en ze gingen op zoek. Toen ze het gat gevonden hadden en het lek dus boven was, konden Annelieke en ik met een gerust hart ook naar huis. Natuurlijk via de IC waar onze man zonder stoma lag. Ik schrok, want het laken lag over zijn hoofd. Maar toen zag ik het op en neer gaan en hoorde ik zacht kreunen. Hij was wakker en had pijn. Hij bleek nog geen pijnstilling te hebben gehad, ondanks dat we dat wel hadden voorgeschreven. Omdat hij nu achter liep en veel pijn had, schreven we voor de nacht morfine voor. Na wat aandringen instrueerde de zuster de familie om de medicijnen te halen. En wij drongen aan om dat dan ook zo snel mogelijk toe te dienen. Och aerm…

Thuis genoten we van spaghetti met Tanzaniaanse spinazie en tomatensaus, gemaakt door Cecilia. Die had ook het huis schoon gemaakt en onze kleren gewassen. Erik had Nelia nog steeds niet kunnen bereiken, en Cecilia wilde graag voor ons zorgen. Dus dat scheelt.

Na het eten zetten Jiske en Annelieke een pan op het vuur. Voor een warme douche.
Goed plan, dus dat deden we allemaal. Behalve Erik dan, want die heeft bij Hilde warm water. Annelieke was helemaal geschokt toen ze daar gisteren achter kwam.

Ouderwets mengen met de kannetjes, en wel even de goede kant op draaien voor het afspoelen. Heerlijk. Nog even m’n verhaal schrijven en ik ben zowaar helemaal bij.

Helaas hebben we Ida nog steeds niet gezien. Ze is erg moe en als we laat zijn kunnen we er sowieso niet heen omdat ze dan al naar bed is. Maar ook gisteren, toen we op tijd waren, voelde ze zich niet goed genoeg om ons te ontvangen. Labda kesho…

Foto’s

3 Reacties

  1. Edwin:
    28 september 2017
    Blijft elke x toch weer knap, dat je de dag/dagen zo levendig kan blijven beschrijven. Nog 2 dgn, dan kun je weer even bijkomen in ryans bay.lekker douchen/eten, letterlijk bijtanken.
    Ps:( fluisterstem🗣,) ik zou het niet doen, rust kan u redden.
    Of wijn zou gabi zeggen😜
  2. Grote zus:
    28 september 2017
    Alles weer goed beschreven voor ons dank je werkze en fijn weekend zussie
  3. Pa Lemson:
    28 september 2017
    Morgen nog even doorbijten en den relaxen en krachten opdoen voor de volgende week
    Groetjes voor allen en een pakkert voor jou , pa Lemson