2018-14 even omschakelen

Na een heerlijk ontbijt van brood met avocado en tomaat lopen we naar de OK om onze spullen weg te brengen en daarna een rondje over de afdeling. M’n OK pak vergeten – dus loop ik alleen terug naar huis in stevige pas. Om de hoek bij de vrouwenvleugel kan de schoonmaker nog net stoppen met het leeggooien van zijn emmer water, anders was hij vol over mijn voeten gegaan. We moeten er beide om lachen. Elke morgen worden de vloeren van het hele ziekenhuis gedweild met water en met een trekker droog getrokken. “Hmm, werkt best goed”, zegt Gillian als ze ziet wat ze met de trekker uit de IC vegen. Het is gezien de omstandigheden inderdaad heel schoon in het ziekenhuis.

Vanmorgen liepen we via de verloskunde het ziekenhuis in. Dan ruik je wel de zoete geur van vruchtwater, maar het is niet overweldigend. Dat kan alleen als er goed wordt schoongemaakt. Ook op de zalen hangen geen heftige geuren ondanks de vele patiënten met vieze wonden die er liggen. Nou zitten er natuurlijk nergens ramen en deuren in, dus alles is open. Dat helpt ook mee. 

Zoals gezegd loop ik in stevig tempo naar het huisje en moet het bekopen met een zeiknatte rug. Cecilia is druk bezig in huis, en de tuinman is de plantjes buiten aan het water geven. Rian heeft hele leuke hangmandjes gemaakt van Afrikaanse potten. Volgens Jiska gaan ze jaren mee, dus misschien moet ik er toch weer een paar meenemen. 

Ik wandel, nu met OK pak weer terug. Zo’n extra wandeling is goed tegen dikke enkels. En ik heb vandaag m’n gympen met sokken aan i.p.v. mijn teenslippers, dat veert ook net iets beter. Bruine pleisters hebben we hier helaas niet, Diana. En m’n klovenzalf heb ik er uit gegooid toen mijn koffer 2 kg te zwaar bleek, mam. Maar dank voor jullie medeleven en tips. Erg leuk om te lezen. 

Omdat ik nu alleen loop, zijn de geluiden van alle vogels mooi te horen, dus leg ik ze vast op een filmpje. Alleen de wekker van Hjalmar houdt zich stil. Die probeer ik nog wel een keer ’s morgens vroeg te vangen. 

We hebben vanmorgen wel de oehoe gehoord, die als een schorre hond zit te mopperen in de bomen. Hij zit ergens achter het klooster van de congregatie van Marie Jose. Erik belooft om er een keer met ons naar toe te lopen zodat we de oehoe kunnen zoeken. 

Vandaag beginnen we met Justine, een meisje van 6 die in Bugando (academisch ziekenhuis) geopereerd is aan een verstopte darm. Het operatieverslag is niet boven tafel gekomen, dus we weten niet wat er gedaan is, behalve dat ze een stoma heeft. 

Gillian assisteert, want Charissa is met Rian wonden aan het verbinden. Erik heeft gezelschap van de Orthopaed uit Mwanza. Steven moet lachen als we de tafel op hoogte zetten. Ah, wazungu warefu, lange blanken. De tafel gaat flink omhoog. 
In de buik vinden we een fors uitgezette dikke darm, die na het stoma gewoon doorloopt. Ze hebben geen darm uitgenomen, alleen een soort zijuitgang gemaakt op een manier die ik gisteren ook al zag. Het uitgezette stuk darm is ziek en ligt als een slappe zak tegen de buikwand met aan één kant een trutje dat het stoma vormt. Ik vraag of Erik even mee komt kijken om te bepalen tot waar ik moet wegnemen. Als een pastoor in habijt komt hij in zijn steriele jas overlopen vanuit zijn OK, die via een gang verbonden zit aan de mijne. “als je ruimte hebt moet je iets meer wegnemen dan ziek lijkt, want het loopt meestal nog iets verder door”. Prima, moet lukken. Het laatste stuk darm, voorbij het stoma, bevat een soort stenen van keutels. Dat gaat pijn doen als ze die er uit moet persen. Dus masseer ik ze tegen de stroom in naar het zieke deel dat er uit moet. Vervolgens halen we dat stuk er uit en maken een nieuwe aansluiting. Charissa komt even voorbij “oh, jullie doen een darmresectie!” teleurstelling klinkt door in haar stem. Daar had ze ook wel bij willen staan. Gelukkig staan er deze keer een hele serie stoma’s opheffen op, dus nog genoeg kans deze week. 

Labda kesho, misschien morgen ;-)

Daarna volgt de jongen met nog mogelijk resttumor in de milt. Als ik de buik open zit het vetschort van de buik vast op de verlittekende tumor. Stapje voor stapje maak ik de boel los. Maar diep in de buik, net boven de alvleesklier, vinden we nog 3 bollen van zo’n 3 cm doorsnede. Die waren op de echo niet te zien. Dat gebied is altijd lastig, achter de maag waar meestal lucht in zit. Voor een ervaren radioloog met de laatste nieuwe apparatuur in Nederland al, laat staan hier, met een anaesthesie-medewerker die echografie erbij doet en met verouderde apparatuur. Zuster Marie Jose loopt binnen en kijkt over mijn schouder mee. Nouja, met haar lengte kijkt ze meer langs mijn schouder. “Neem maar een biopt. Dan moet hij verder met chemo”. Het heeft geen zin als er tumor achter blijft met veel moeite de milt er uit te halen met risico op complcaties. De grote vaten stonden nog dus we hadden het “point of no return” nog niet gehad. Ik nam met de true-cut naald een kokokertje weefsel uit de tumor in de milt en boven de alvleesklier. 
Zuster was zo gebrand op het goed verwerken van dit weefsel dat ze alle regels van steriliteit overtrad. Ze hing met haar pols op de overzettafel van Gillian. Ik zag haar wenkbrauw omhoog gaan. Het kwaad was nu toch al geschied. Shelemby attendeerde de zuster er wel op. De onsterile hechtingen werden weggegooid en een doekje over de overzettafel maakte het weer een mooi steriel veld. En door…