22 Oehoe en Oh-Oh

11 maart 2015 - Sengerema, Tanzania

De wekker ging vroeg af voor de oehoe-date. Maar het was niet voor niets: het kind dook welliswaar weg in het nest voor we een foto konden maken, maar papa of mama oehoe zat pontificaal in een boom te krassen. Een beetje ver weg, maar onmiskenbaar. Als hij geluid maakt, gaat z’n hele lijf op en neer. Grappig.

Vandaag stonden 2 werknemers van Lucas op het programma. Ze stonden al voor het ontbijt bij ons op de stoep voor de opname. De tas van Matthea hadden ze niet bij zich. Hij was er nog steeds niet. Inmiddels had ze haar malaria-pil, die ze 1x per week moet innemen, “geleend” van één van de Nijmeegse co’s. OK-pakjes heeft Laura voor haar opgesnord. Alleen OK-klompen nog, ze loopt nu op teenslippers daar. Zolang we niet spetteren is het prima, maar dat kan ik niet garanderen…

Bij het ontbijt hadden we majai. Nelia had geklutste eieren gebakken. Lekker!
Spullen pakken en op naar het ziekenhuis. De eerste patiënten zaten al bij de ingang van de operatiekamer. Nicole en Matthea gingen visite lopen, terwijl ik achter bleef om een vlotte start te maken. De afgelopen twee dagen hadden we al bergen werk verzet dankzij de soepele medewerking van iedereen op de OK.

Erik deed poli bij de “voorbereiding”. Da’s hier een halletje bij de voordeur waar patiënten worden geparkeerd in afwachting van de ingreep, en in afwachting van transport terug naar de afdeling. Familie ernaast als oppas, en als ze geen familie bij zich hebben, staan ze daar moederziel alleen. Als ze al een infuus hebben, wordt dat opgehangen aan het haakje van het raam.

“Wil je nog een bijzonder geval zien…?” vroeg Erik. Er was een jongetje van ruim een jaar die bij moeder op schoot zat te drinken. Met de tepel in z’n mondhoek draaide hij z’n koppie naar ons en keek ons met grote bruine ogen aan. De doeken rond z’n onderlijf werden weggehaald. Onder z’n navel zat een soort rose bloemkool. De onderbuik was voor geboorte niet goed gesloten. De blaas hing buiten met de openingen van de urineleiders ergens onderaan. Waar de penis had moeten zitten zat een soort platgeslagen versie zonder urineleider. Hmm, niet iets voor ons om mee aan de slag te gaan. Erik maakte foto’s voor Erich Taubert, onze uroloog die waarschijnlijk eind van het jaar naar Sengerema gaat. Misschien kan hij een goed plan voor dit jongetje maken. Erik kon de ouders in ieder geval wel vertellen dat het een jongetje was.

Hjalmar was ondertussen bezig met Meccano voor gevorderden. Op het programma stond een ingreep voor plaat met schroeven, dus dat was grabbelen in de zak met schroeven en steriliseren maar.

Op mijn programma liep intussen alles spaak. De 1e patiënt van het programma was onvindbaar. Nummer 3, ook een schildklier was in plaats daarvan op gelegd maar had een torenhoge bloeddruk. Te gevaarlijk om nu te opereren. Dus van tafel en retour afdeling met tabletten voor z’n bloeddruk. Volgende keer beter. Eerst dan maar de vetbult verwijderen van een schouder. Mooie ingreep voor Matthea. Ik ging haar aflossen bij de afdelingsvisite en Matthea en co-assistent Deborah gingen aan de slag.

De patiënten van de vorige dagen deden het prima, behalve een man met gebroken enkel en een hele lelijke wond. Die hadden we schoongemaakt en ingegipst, maar op het gips gaven de vliegen aan waar we een luikje moesten maken om de wond te verzorgen. Geen goed teken. Vandaag uitpakken maar.

Het was de hele dag een rommelig komen en gaan van patiënten die “even” tussendoor gezien moesten worden en een geklutst OK-programma. De 1e patiënt bleek niet mevrouw Blazi maar meneer Blazi. Dat scheelt een stuk in het zoeken. Toch lastig dat we geen ponsplaatjes hebben. En soms vergeet je het te noteren omdat we het niet gewend zijn. In Nederland zou je gewoon per patiënt een sticker met gegevens uitdraaien. Goed leesbare naam, geboortedatum en patiëntnummer. En met het patiëntnummer heb je alle gegevens bij de hand die je op dat moment nodig hebt. Hier hebben we alleen wat we zelf hebben genoteerd. De gegevens van de patiënt liggen in het dossier op de afdeling. Dat is een kartonnen mapje waar een soort snelhechter van touw met metalen uiteinden in zit. De papieren die erin moeten, zoals dossiervellen,  medicijnlijsten, labuitslagen en verslag van operatie, zijn nooit geperforeerd en er is nergens een perforator voor handen. De één vrot de metalen punten van de snelhechter door het papier, de ander gooit het papier gewoon los in het dossier. Er is ook geen vaste volgorde van de papieren, althans, die is me niet opgevallen. En als het blaadje van statusvoering vol is, dan moet er een nieuwe in die er gewoon vooraan gestopt wordt. Het is een verfomfaaid geheel. En natuurlijk is veel nauwelijks leesbaar. Het is geen wonder dat er regelmatig fouten met geneesmiddelen worden gemaakt. Meestal krijgen mensen ze gewoon niet, omdat de patiënt of de familie ze niet gehaald heeft. Er zit een beperkt aantal middelen in het assortiment van het ziekenhuis als een soort “all-inclusive”. De rest moet bij de “Duka ya Madawa” (winkel voor medicijnen) in het dorp worden gekocht en meegenomen naar het ziekenhuis. Als je familie er niet is, is dat dus een probleem. Voor mensen die het echt niet kunnen betalen is er het armenfonds. Daar kunnen in geval van nood voor iemand wiens familie nog niet is aangekomen ook medicijnen uit worden voorgeschoten. We moeten met voorschrijven dus goed rekening houden met wat er voorhanden is en hoe duur alles is. Zouden we in Nederland ook wat meer moeten doen. Gewoon als je iets voorschrijft een pop-up met de kosten en een goedkoper alternatief  met dezelfde werking. Moet toch te regelen zijn.

Het gedoe bestellen van de juiste patiënten voor OK was afgelopen maandag bijna hilarisch. Er waren 2 mannen met beide een wond aan het been die uitgebreid schoongemaakt moest worden. De eerste werd in rolstoel het OK-complex binnen gereden. Matthea en ik zaten net in de koffiekamer aan een kopje thee. “This one?” vroeg Shelemby. “No, this is mr X. Mr Y is first”, riepen wij in koor. Dus werd de patiënt in rolstoel weer naar de afdeling gebracht en de volgend in rolstoel voorgereden. “This one?”. Ja, dat was de juiste patiënt, die mocht op tafel. We keken elkaar grijnzend aan. Zie je het gebeuren in het Slingeland bij de koffiekamer?

Foto’s

1 Reactie

  1. Patty Lemson:
    14 maart 2015
    Super dat je de uilen vast hebt kunnen leggen! Misschien is het jong tegen het einde van je reis wel zo groot geworden dat hij boven het nest uitsteekt. Dan komt het "uilskuiken" toch nog op de foto!