32 Voetbal met de krommen

Bij aankomst op de OK was hij nog dicht. Hjalmar liep achterom om de deur open te doen zodat we onze spullen binnen konden zetten. Een aantal klompvoet en O-been kindjes waren al verzameld bij de voordeur met hun familie. De ziekenhuisfotograaf (jawel, die hebben ze dan weer wel!) was foto’s aan het nemen, dus wij sloten schaamteloos aan. Familie en patiënten poseerden gewillig. Nicole had een clownsneus meegenomen en zette die op. De kinderen keken wat verbaasd. Even later waren ze ermee aan het voetballen. Dat valt niet mee met enorme O-benen of met klompvoeten. Regelmatig werd er mis geschopt. Erik maakte een onbetaalbaar filmpje van de 2 mannetjes.

Terwijl de OK’s werden schoongemaakt namen wij de tijd om uitgebreid visite te lopen. Een aantal wonden waren ondanks instructie niet verzorgd. De beste manier om het voor elkaar te krijgen is via Mama Safi. Dus ging ik naar haar toe en sprak het wondbeleid met haar door. Safi sana. Het is goed.

Aan de slag met 2 schildklieren en wat “kleine huisdieren” zoals één van mijn collega’s pleegt te zeggen. Vetbult arm, vochtblaasje op de pols. Kleine verrichtingen die Matthea alleen kon doen, zodat ik Mama Safi’s benen nog een keer kon zwachtelen. Morgen in de kousen en dan maar hopen dat ze ze blijft dragen. Vandaag had ze weer 2 jonge mannen bij zich die haar hielpen met wondzorg. Dat deden ze heel handig, en ze stelden ook zinnige vragen aan haar. Ik hoop dat het lukt om in ieder geval een deel van haar kennis over te dragen. De man met de slangebeet van vorige week kwam voorbij. De wond was al bijna helemaal mooi overgroeid met genezingsweefsel waar een huidtransplantaat op zou kunnen. Alleen vlakbij de tenen lagen nog een paar pezen bloot. Die werden keurig bedekt met een vochtig gemaakt gaas. De begeleider van de man haalde een waterflesje tevoorschijn waar honing in zat. Hij goot wat honing in de hand van de broeder, die vervolgens zijn hand in een vuist/kommetje boog en zo de honing gedoseerd over de wond verspreidde. Daarna inwrijven met de hand in handschoen. Afdekken met nieuwe steriele gazen en door de familie schoongewassen hergebruikt verband.

Vanmorgen hadden we 2 dames gezien met buikproblemen. De ene had meerdere operaties gehad en nu een bolle buik. We dachten dat er een litteken streng zou zitten. Maar ze had ook koorts gehad en zag er ziek uit. Het kon dus ook iets totaal anders zijn. De andere dame was geopereerd aan een darmtumor waarvoor een stuk dikke darm was verwijderd. Het resterende deel was als stoma ingehecht maar deed niets. Er liep wel poep uit het slangetje dat in de buik was achter gelaten. Niet goed dus. Dat kon weleens een lastig klusje worden, 2 weken na de eerste operatie. Ik mocht kiezen van Erik. Ik aarzelde. “Durf je niet voor de makkelijkste te kiezen?” grapte Erik. Dat was het probleem niet, ik was er nog niet uit wat de makkelijkste zou zijn. Zoals gezegd, is er geen verder onderzoek, dus is het altijd een (berekende) gok wat je gaat aantreffen.

Ik koos voor de littekenstreng. Matthea ging met de buik met poeplekkage meedoen, dus kwam Hjalmar bij mij.

We openden de buik en witte pus stroomde ons tegemoed. 1,5 liter. Geen streng dus. Verder ploegend door de onderbuik. Linksonder ontlastte zich een abces dat er erg bekend grijzig wit uit zag: alvleesklierontsteking met ernstige aantasting van de weefsels achter de buik. Er was een giganische holte met afstervend weefsel ontstaan. In Nederland al een aandoening waar meer dan de helft van de mensen aan overlijdt. Hier lag die kans veel hoger. Grove schatting: 5% kans op overleving. Maar de wonderen zijn de wereld nog niet uit. Dus baggerde ik de hele holte schoon en spoelden we liters vocht. 4 dikke drains werden achter gelaten. Drainzakken hebben we niet. Dus werden de plastic flessen van de spoelvloeistof als drainpot aangesloten om de 4 drains. Slim plan Hjalmar. Zr Marie José was polshoogte komen nemen. “het ruikt hier weer heel anders dan aan de andere kant!” zei ze. Verschillende soorten bacteriën veroorzaken verschillende geuren. Beide operatiekamers stonken een uur in de wind, maar het stonk op beide kamers verschillend.

Na de operatie hollen naar huis, want we moesten naar Ida en waren (alweer) te laat! Ida is als operatieassistent wel wat gewend.

Op weg naar Ida stapte Erik in de hondenpoep. Hij probeerde het op een veldje  uit te smeren. “Nu zitten er geitenkorrels aan… “ (van de keutel in de shit was onze vernieuwde versie van regen in de drup…)

Bij Ida was het gebruikelijk vol en warm. Deze keer geen Celine Dion special of MTV, maar het BBC-Swahili nieuws op een fatsoenlijke sterkte, zodat we ook nog konden praten. Op de tafeltjes stonden voor ieder een bakje met karanga’s (pinda’s). We hadden honger en vielen ongegeneerd aan. Gelukkig mochten we snel eten. Handen wassen en opscheppen. Vis, kip, rijst, groentepapje en spinazie. Heerlijk. Ida had natuurlijk soda, bier en deze keer zelfs een half litertje wijn in huis gehaald. Erik, Kahema en ik  maakten die soldaat. Weer ens wat anders.

Met zoveel mensen in zo’n kleine woonkamer met deze temperaturen valt niet mee. Bij Laura liep het in straaltjes naar beneden, dus Nicole en ik hoefden niet bang te zijn dat het de overgang was. Door de warmte wordt je ook lekker suf, dus het was soms lastig de gesprekken te volgen. Om een uur of tien nam Erik aanstalten om te vertrekken. Een uitgebreid afscheidsritueel, en Ida liep nog even een stukje mee. Morgen kwam ze echt afscheid nemen.

We borrelden wat na op veranda. Toen we door ons bier heen waren, ging Niek de restjes uit zijn koelkast halen. Volgende project is geboren (sorry Gillian) Niek en Hjalmar gaan voor de Stichting Vrienden van Sengerema Hospital de Iron Man doen. 3,6 km zwemmen, 180km fietsen en dan de maraton lopen. Voordeel is dat er een iets ruimere voorbereiding aan zit, aangezien Niek voorlopig nog in Tanzania zit.

Toen het bier op was, werd het tijd om naar bed te gaan.

De heren hadden al gedouched, dus nu was de douche van mij. Ik mengde m’n wasteiltje warm en koud water tot een behaaglijke temperatuur genoot van het poedelen in de douchebak. Lekker haren wassen op z’n vakanties. Ik stond m’n onderbroek aan te trekken en had net 1 been erin en in m’n teenslipper toen het licht uitviel. Het was plotsklaps aardedonker. Getver. Snel op de tast m’n andere been erin. Slipper kon ik zo gauw niet vinden, dus op 1 slipper en 1 blote voet zonder shirt snel naar m’n slaapkamer.  Gelukkig kwam ik geen van de heren tegen. In m’n bed lag m’n telefoon aan de lader, dus daar moest ik zijn. Ik had m’n laptop ook klaar gelegd om de blog van gisteren af te maken. Op stand-by geeft die een heel licht schijnsel. Net genoeg om me de weg te wijzen naar m’n kussen zodat ik op de tast m’n telefoontje kon vinden. Zaklamp aan. Pfff, weer licht. Nu kon ik rustig m’n andere slipper en slaapshirt aan doen en even m’n tanden poetsen. Met dat geconcentreerde licht was ik natuurlijk wel gemakkelijk doelwit voor de muggen die in een soort formatie aanvielen.  Snel onder de klamboe!