Suus haalt de blog in - deel 1, 24 oktober

24-25-26 oktober. Belevenissen op de OK. (Susan)

Vanaf het balkon van Ryan’s Bay, met uitzicht over het Victoriameer, heb ik eindelijk weer even de rust om te bloggen. Gelukkig heeft Anja jullie trouw op de hoogte gehouden van onze belevenissen op de OK. Het was een zeer enerverende week.

Woensdag 24/10: geen sets meer!

Nadat we dinsdag hard en lang hadden gewerkt, bleek dat we alle sets hadden gebruikt. De wasserij begint om half 8, en dan moet je gewoon wachten. In Nederland wordt de sterilisatie soms zelfs ’s nachts uit bed gebeld om een set te steriliseren die we (mogelijk) de volgende dag alweer nodig hebben. Hier weten ze dinsdagmiddag al dat alles op is. Maar de wasserij laten overwerken kost geld, en dat is er niet. Dus ben je de volgende dag de eerste. En meer pakketten maken kost ook geld. Mama, je had gezegd dat je wel mee wilde. Ik wou dat we dat gedaan hadden. Dan had je de hele week OK-pakken en doeken kunnen naaien!

We gebruiken de ochtend om in ons huis onder het genot van een kop oploskoffie te brainstormen over wat we structureel zouden kunnen betekenen voor het ziekenhuis. In mijn enthousiasme had ik de dames van de kerk van Nieuwenhoorn al ingeschakeld om in Nederland de doeken en pakken te maken. Maar dat is niet handig, want het moet allemaal naar Tanzania. En verzenden via containers kost soms meer dan een half jaar. Het is ook beter voor de lokale economie om het ter plaatse te regelen. Er zijn meer dan genoeg naaiateliers, en ook stof is er genoeg. Maar dan moet er wel iemand zijn die het aanstuurt. En die het betaalt natuurlijk! Want dat is en blijft het grootste probleem. Om een voorbeeld te geven: Toen we zondag werden rondgeleid door het ziekenhuis vroeg ik aan zr Marie José of de mensen zelf hun doeken meenamen. De meeste patiënten liggen namelijk op en onder de kleurige omslagdoeken die je hier overal ziet. “We willen ze natuurlijk het liefst schone lakens geven. Maar we hebben zo weinig geld, dat we voorrang hebben gegeven aan medicijnen”.

Tegen de middag slenteren we terug naar het ziekenhuis. De afstand tussen het guesthouse en het ziekenhuis is ongeveer hetzelfde als van mama naar Mieke. Wanneer je dat een paar keer per dag in het normale ziekenhuistempo loopt, ben je zowat buiten adem en helemaal doorgezweten. Het Afrikaanse tempo is gewoon bittere noodzaak, als je het hier langer dan 2 weken wilt volhouden.

We regelen met zr Marie José dat ook de wasserij, net als het OK-personeel, de extra uren die ze werken door onze activiteiten uitbetaald krijgen via Stichting Simba. Dan kunnen we de rest van onze tijd hier in ieder geval iets efficiënter de dag door. Er zal ook op vrijdag de 26^e gewerkt worden, wat eigenlijk een officiële (moslim) feestdag is. Er zitten hier in Tanzania ongeveer evenveel moslims als christenen. (daarnaast nog heel veel “animisten”, die natuurgeloven bezigen). Dus er zijn 5 moslimfeestdagen en 5 christelijke feestdagen tot officiële vrije dag uitgeroepen.

Als eindelijk de eerste set uit de autoclaaf komt, nog dampend vochtig, is dokter Ann eerst aan de beurt met een spoedgeval uit het ziekenhuis. Ook deze hele zieke patiënt heeft een ochtend moeten wachten omdat er geen spullen zijn. “It happens all the time” zegt Ann. Ze is er na 6 weken al bijna aan gewend. Maar je merkt dat het haar enorm frustreert. Ze wil heel veel, maar het gaat niet wegens gebrek aan alles. Ze heeft samen met haar man al een enorme donatie gedaan, en de werkgever van haar man (BP) heeft het bedrag verdubbeld. Daardoor zijn er in ieder geval wàt spullen. Maar sommige dingen kunnen gewoon niet geleverd worden. Een half jaar geleden waren er geen gazen en verbandmiddelen verkrijgbaar. Nu is het gips op. De firma kan niet leveren. Wij hebben gelukkig 40 kilo meegenomen. Maar dat is natuurlijk zo op.

Maarten doet mee met de operatie aan de darm. De darm is verstrengeld geraakt met zichzelf. Niet een klein beetje, het lijkt wel een gordiaanse knoop! Uiteindelijk lukt het om de boel te ontwarren en de zieke delen te verwijderen. Inmiddels zijn er meer sets beschikbaar en kan ook ik aan de slag. Vergrote schildklieren verwijderen. De doeken zijn hier zowat doorzichtig en hebben veel gaten. Ook meeste ok-jassen zijn aan vervanging toe. De elastieken in de mouwen zijn uitgelubberd, wat het lastig maakt om “gesloten” je handschoenen aan te doen. Wat heel grappig is, is het diathermiesnoer. Dat is het elektrische mes. Het bestaat uit een snoer met handvat, en een lost klein mesje, dat in het heft klikt wordt. In Nederland wordt het handvat + snoer mee gesteriliseerd. Het losse mesje is wegwerp. Door het steriliseren slijt het snoer sneller. Dus hebben ze hier van stof een lange, smalle hoes gemaakt waar het snoer in wordt gewurmd. Aan het uiteinde zit een klein gaatje waardoor we het steriele mes (opnieuw gesteriliseerd, wat eigenlijk ook makkelijk kan, er valt nog wel wat te bezuinigen in Nederland!) in kan worden gestoken. Met een touwtje wordt de opening dichtgeknoopt en klaar is Kees. De hoes wordt gewoon mee gesteriliseerd en wordt hergebruikt.

Shelemy, inmiddels zo’n beetje mijn vaste OK-assistent, is duidelijk blij met de handschoenen. En met de hechtmaterialen. Hij is een hele goede OK-assistent, kijkt mee en denkt vooruit. Zo hebben we het graag. Dan is het is ook voor hem ellendig, als hij niet de goede materialen heeft. Maar met improviseren kom je ook ver. Drains, die wondvocht afvoeren, hebben ze niet. Maar ze hebben wel zuigslangen. Alleen die hebben 1 gat aan het einde, drains meerdere gaten aan de zijkant. Nou, dan knip je die er gewoon in. En geen drainpot, maar dan hang je gewoon met pleister een steriele handschoen aan het einde van de drain. Werkt ook voor maagsondes, alleen moeten ze dan niet te veel aflopen. In een handschoen passen natuurlijk geen liters vocht. Voor urine hebben ze gelukkig wel de normale zakken!

Pleisters is ook een mooi voorbeeld van hoe je het assortiment kunt uitdunnen. I.p.v. tig rolletjes van verschillende soort en breedte, gewoon één soort tape van 8 cm breed. Die tape is in de breedte èn in de lengte makkelijke scheurbaar. Dus je scheurt gewoon de breedte en de lengte af die je nodig hebt. Meestal bestaat zo’n rolletje dus uit 3 “rollen” boven elkaar. Een smalle, een middelmaat en een brede. Elke OK 1 rol, die bij de anaesthesie op de kar staat. Te onhandig om zomaar in je zak te verdwijnen, dus nooit kwijt.

We werken zo hard mogelijk door om alles weg te werken. Maar met de valse start van vanmorgen is dat niet mogelijk. Er moeten mensen doorgeschoven worden naar morgen. Bovendien zijn er nog meerdere spoedingrepen bij gekomen, die we samen met Ann doen. Uiteindelijk is het alweer ruim donker eer we thuis aankomen. Gerco ontvangt ons met een respectvol applaus en voorziet ons van drinken. De verhalen komen weer los. Na het eten verplaatsen we ons naar de bank en kletsen daar nog wat verder. Over of en hoe we meer structureel hulp kunnen bieden. En natuurlijk  over onze verwonderingen. We genieten van een paar zakjes katanga’s (pinda’s) die Gerco en Ed op de markt hebben gekocht. 13 voor 1000 shilling (= 50 cent).

Ik doe nog een poging tot bloggen maar de dongel wil niet meewerken. Ik zie het maar als een teken van boven dat het tijd is om te gaan slapen.